Brak czasu: Główny czynnik nieaktywnego stylu życia
„Jednym z kluczowych czynników wpływających na obniżenie poziomu aktywności fizycznej na Słowacji, zwłaszcza wśród kobiet i seniorów, jest połączenie siedzącego stylu życia, nadmiaru obowiązków zawodowych oraz braku motywacji lub dostępności do odpowiednich możliwości aktywności fizycznej. – wyjaśnia Zuzana Chovancová, specjalistka ds. żywienia w firmie Kompava.
U seniorów, jak podkreśla, często kluczowe znaczenie ma również ich stan zdrowia, dolegliwości ze strony stawów, obawy związane z urazami czy samotność społeczna. „Dodatkowo, kobiety mogą mieć więcej obowiązków związanych z opieką nad rodziną i domem, przez co po prostu brakuje im czasu na aktywność fizyczną.” – dodaje.
Jej słowa potwierdzają również wyniki badania. Respondenci wskazali, że najczęstszą przeszkodą powstrzymującą ich przed uprawianiem sportu jest brak czasu. Za główny problem uznaje go aż 43,4% ankietowanych. Problemy zdrowotne postrzega jako przeszkodę jedna trzecia (30,5%) respondentów, a brak motywacji powstrzymuje od aktywności 21,1% badanych.
Motywację do uprawiania sportu można czasem zwiększyć nawet poprzez drobne zmiany w codziennym harmonogramie. „Jeśli ktoś zacznie lepiej się wysypiać, regularnie się odżywiać i odczuwać więcej energii, często naturalnie pojawia się większa chęć do ruchu. Pomóc może również modyfikacja diety – nie po to, by schudnąć, lecz aby czuć się lepiej we własnym ciele” – tłumaczy Zuzana Chovancová. Osoby, które czują się lżejsze i bardziej pełne witalności, mają zazwyczaj większą motywację do aktywności fizycznej. Kluczowe jest także znalezienie formy ruchu, która choć trochę sprawia przyjemność. „Najważniejsze jest to, że ciało się rusza, a to już samo w sobie jest bardzo istotne.”
Mało ruchu = wiele chorób
Brak ruchu, według Zuzany Chovancovej, prowadzi na dłuższą metę do wielu poważnych konsekwencji zdrowotnych i zwiększa ryzyko chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia czy nadciśnienie. Może także powodować problemy psychiczne lub pogorszenie jakości życia. „Brak aktywności fizycznej przyczynia się również do utraty masy mięśniowej, pogorszenia równowagi oraz zwiększonego ryzyka upadków u osób starszych. Może także dojść do spadku odporności i wydłużenia rekonwalescencji po chorobach” – ostrzega.
Rozwiązaniem według niej jest wspieranie ruchu już w młodym wieku, tworzenie dostępnego środowiska dla aktywnego stylu życia oraz zwiększanie świadomości na temat znaczenia nawet umiarkowanej codziennej aktywności dla zdrowia. „Motywacja do ruchu nie musi pochodzić tylko ze sportu, ale także z prostych codziennych aktywności, takich jak spacery, prace w ogrodzie czy taniec. Nawet mała, ale regularna aktywność może mieć duży wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne” – apeluje.
Jeśli aktywność na zewnątrz, to kolarstwo i turystyka
Z kolei, gdy Słowacy spędzają czas na świeżym powietrzu, najczęściej sięgają po rower. Co piąty respondent jeździ na rowerze regularnie. Po kolarstwie najchętniej wybierają piesze wycieczki, które systematycznie uprawia 15% badanych.
„To aktywności ruchowe, które są dostępne, niewymagające specjalnego sprzętu, a jednocześnie pozwalają na kontakt z naturą, co wielu ludzi po okresie wzmożonego stresu i siedzącego trybu życia bardzo docenia. Ten trend dotyczy wszystkich grup wiekowych, w tym osób starszych, które często znajdują w turystyce nie tylko formę ruchu, ale także sposób na integrację społeczną i odpoczynek psychiczny” – opisuje Zuzana Chovancová.
Zwraca jednak uwagę na jeden ważny aspekt – turystyka to aktywność weekendowa, która jest przeplatana całym tygodniem siedzącego trybu życia. „Dlatego ważne jest, aby uzupełniać ją regularnym i umiarkowanie intensywnym ruchem, np. codziennym spacerem, lekkimi ćwiczeniami siłowymi lub ćwiczeniami równowagi i gibkości” – dodaje ekspertka z Kompavy.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zaleca się wykonywanie co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności aerobowej tygodniowo, co można osiągnąć na przykład poprzez szybki marsz przez 30 minut pięć dni w tygodniu.
Motywacją do ruchu jest przede wszystkim zdrowie i kondycja
W badaniu Słowacy wskazali również, że głównymi motywacjami do aktywności na świeżym powietrzu są dla nich zdrowie i kondycja (33,7%). Relaks i dobrostan psychiczny znajduje w sporcie 27,4% respondentów, a 14% badanych motywuje do aktywności fizycznej chudnięcie lub utrzymanie masy ciała.